Günümüz Yörükleri
Günümüzde Yaşayan Yörükler;
1. Honamlı
2. Sarıkeçili
3. Karakeçili
4. Tekeli
5. Bolhocalı
6. Horzumlu
7. Akkoyunlu
8. Karakoyunlu
1. HONAMLI YÖRÜKLERİ
Honamlı Yörükleri ‘nin soyu Orta Asya’ya Oğuzlara uzanmaktadır. Oğuzların iki kolundan biri olan Bozoklara mensupturlar.Bozokların Avşarlar bölümündendir. Avşarların da Honamlı (Honanamlı) dalındandırlar.
Oğuzlar=Türkmenler=Yörükler
Bozoklar
Avşarlar
Honamlılar
Honamlı adının kökeni hakkında farklı fikirler ileri sürülmektedir. Ali Tanyıldız’ın "Orta Asya'dan Gedikli Köyüne Honamlı Yörükleri" adlı kitabında Honamlı adı ile ilgili iki görüş dikkatleri çekmektedir. Birincisi: “Bu Yörükler bir yerden göçüp başka bir yere konduklarında yani konalga yerine vardıklarında erkekler hemen bir araya gelip atış yarışı yaparlar. Komşularda “Hun yapılı şeyler geldi yine atışa başladılar” veya “Hun-namlıların sesi gelmeye başladı” diye konuşmaya başlarlar. Honamlı adı buradan gelmektedir.
İkincisi görüş ise: Türkler Anadolu’ya gelirlerken, o zamanlar adları Honamlı değilse bile, Honamlı adını alacak grup yol üzerinde bir savaşa rastlar. Zayıf olan tarafa yardım eder ve savaşı kazanırlar. Savaştan sonra Bey kendilerine yardım edenlerin kim olduğunu sorar. Yardımcıları “Ho güzel beydi” diye namlı birini gösterirler. Sonrasında o beye Güzelbeyli yada Honamlı denmiştir” diye naklediliyor. Ancak kitapta da belirtildiği üzere birinci görüşte Hun namlı denilebilmesi için Türkiye’de Hunların tanınması gerekir ki, bu zayıf bir ihtimaldir. İkinci görüş ise yoruma açıktır.
Araştırmamız sırasında görüştüğümüz kişilerin Honamlı adı ile ilgili öne sürdükleri fikirlere baktığımızda;
-Honamlı: Hun namlı, Hun diyarından gelen ilk Yörük aşireti olduğu için bu adı almıştır.
- Honamlı: Bazı kitaplarda Ho namlı diye geçer, “Ho” Türkçe ama “Nam” Türkçe olmayan bir sözcük. Bu sözün ilk kaynağının “Ho” yani sığırla ilgili olduğunu düşünülüyor. Birde adını Çin’in kuzey sınırında bulunan Honan yurdu denen bölgeden almış olabileceği düşünülmektedir .
Masateke Matsubara’nın 1980 yılında yaptığı çalışmada verdiği bilgiye göre; Honamlı aşireti Horasandan gelmiştir. Gelenlerin büyük bir çoğunluğu Adana, Antalya, Isparta ve Konya illerine yerleşmişlerdir. Bir kısmı hala göçebe hayatını sürdürmektedir. Ancak günümüzde birçoğu yerleşmiş durumdadır. Görüştüğümüz kişilerde Orta Asya’dan kuraklık sebebi ile göçüp gelindiğini bir kısmının Adana’da kaldığını bir kısmının da Aydın’a gittiğini, oradan beyliklere, obalara ayrıldıklarını söylediler. Altı oğlan altı oymak olmuş, her biri kuvvetlenmiş çoğalmış bunlar bir yere sığamayınca da dağılmışlardır.
Honamlı aşireti dokuz mahalleden oluşmaktadır.
M.Eröz’ün Yörükler kitabında Konya Yunak köyünden edindiği bilgilere göre Honamlı mahalleleri.
1- Çoşlu mahallesi 2- Ötgünlü 3- Telliler 4- Elekli 5- Karaevli 6- Recepli
7- Hacımahmudlu 8-Bekmezci 9-Garsavurdanlı olarak belirtilir.
M.Matsubara’nın çalışmasında;
1- Elekli 2-Hacı İbrahimli 3-Hacı Mehmetli 4-Karsavurdanlı 5-Kötekli
6-Çoşlu olduğunu ifade eder ve henüz adını saptayamadığı diğer mahallelerle
birlikte yedi veya dokuz mahalleden oluştuğunu belirtir.
Bizim araştırmamız sırasında öğrendiğimiz kadarıyla Honamlı aşiretinin 9 mahallesi; 1- Çoşlu 2- Ötgünlü (Hacı İbrahimli ve Hacı Mehmetli) 3- Telliler 4- Elekli (Hacı Celilli de denir) 5- Karaevli 6-Recepli 7-Karsavurdanlı 8- Eskiler obası 9-Hacı Abdilli (Mehmet Akkın dokuzuncu mahallenin “Aksığırlı” olduğunu söylerken Gediklideki Basır soyadlıların, M. Eröz’de geçen “Pekmezci ve Hacı Mahmutlu” mahallelerine bağlı olduğunu vurgular).
Yörükler merkezlerden uzak yerlerde yaşadıkları için çoğu zaman dini nikah kıyarlar. Bu yüzden de çocuklarını nüfusa kaydederlerken ya da ölen birini bildirirlerken sorunlar yaşarlardı. Bu sebeple de 70 sene öncesine kadar Yörüklerin içinde seyyar muhtarlık sistemi kurulmuştur. Böylece Yörükler her nerede doğarlarsa doğsunlar nüfuslarına bağlı oldukları muhtarlık yazılmıştır. Yani bir Honamlı Sütçüler Yeşilyurt köyünde dünyaya gelmiş olsa bile nüfusunda Antalya-Serik-Ötgünlü yazılırdı. Çünkü Honamlılar Antalya’da Ötgünlü’ye kayıtlıydılar. Ötgünlü'nün iyi silah atan anlamına geldiği söylenir. Bir kısmı da Antalya Serik (eski adıyla Kökez)’e bağlıdır. Sonraki yıllarda mahalleler birbirlerinden ayrılmış ve herkes yavaş yavaş iskan olmuştur.
Hacı Mehmetli çok dağılmayarak Antalya tarafını tercih edip yerleşmiştir. Yayla olarak da Akşehir Deveboynu yaylasına gitmişlerdir.
Receplinin bir kısmı Konya ovasına, bir kısmı da Yunak köyüne yerleşmiştir.
Hacıibrahim Yörüklerinin bir kısmı Aydın tarafında, bir kısmı Ankara- Polatlı-Yağcıoğlu köyünde, bir kısmı da Antalya’da Abdurahmanlar beldesi ile Gebiz Aksaz mahallesinde otururlar. Yaylaya Akşehir Deveboynuna çıkarlar.
Eskiler obası Antalya’da kalmıştır.
Ötgünlü’lerin yoğun olduğu yerler Taşağıl, Kaymaz, Ötgünlü deresidir Buralarda otururlar ve yaylaya Akşehir Doğanhisar’a çıkarlar.
Çoşlu Yörükleri Honamlı aşiretinin bir mahallesidir. Çoşlu Yörükleri kışın Antalya’nın Asikaraman köyündeki (yeni adı Yeşilkaraman’dır) ormanlarda otururlar. Mayıs ayında Isparta ilinin Anamas yaylasına göçerler. Bu göç yoluna “Çandır yolu” derler. Yol boyunca konalgalar olur. Yaylada iki ay kalıp, Temmuz sonunda ya da Ağustos başında Anamas yaylası eteğinde bulunan bir köye göçerler. Bu göç olayı “güzle” olarak adlandırılır. Burada bir-iki ay oturup sürü otlatılır. Ekimde tekrar Antalya’ya inerler. Bu nedenle Çoşlu Yörüklerinde bir yılın (kışla, yayla, güzle) diye üç mevsime bölündüğünü görmekteyiz”. Göçler ve göç yolları hakkındaki bilgilere ileride ayrıntılı olarak değinilecektir.
Karsavurdanlı (Adı Güzelli) Manavgat-Hocalı ve Belen mahallesine yerleşim çoğunlukla 1960’larda olmuştur. Ancak bunlar arasında halen daha yarı göçebe hayat yaşayıp, Ketenlik yaylasına çıkanlar vardır.
Karaevliler Antalya civarında otururlar. Honamlılar Anadolu’da, Aydın’da, Adana’da, Amasya’da Maraş’ta, Hatay Dörtyol’da, Konya ‘da Doğanhisar, Akşehir, Seydişehir ve Beyşehir’de yaşarlar.
Honamlıların bir kısmı ise Sütçüler Yeşilyurt köyüne yerleşmişlerdir. Ev inşasına 1951’lerde başlamışlardır, öncesinde kara çadırlarda duruyorlardı. Yayla olarak da Gökdere, Diresgene(Yuvalı) köylerine gidiyorlardı .
Sütçüler- Yeşilyurt köyünde oturan Honamlıların nüfusu 1935’lerde Eğirdir’e bağlı Sofular köyüne nakledilmiştir. Sofular’dan sonra 1952 yılından beri Sütçüler Yeşilyurt’a bağlıdır. Honamlıların bir kısmı devletten iskan edilmeyi istemişlerdir. Bu kararı almalarında çadır hayatı yaşıyor olmaları ve orman kanunları gelince hayvancılık yapamamalarının da etkisi olmuştur. Devlette Honamlıların bir kısmını Konya-Yunak kazasına iskan etmiştir. Ancak arazi tam sınırda olunca Ankara-Polatlı- Yağcıoğlu köyünde nüfusa geçmişlerdir. 1964’te Yeşilyurt köyünden de gidenler olmuştur.
Honamlıların Bulunduğu Köyler:
Konya: Ereğli - Yellice Köyü
Konya: Yunak - Honamlı (Gökpınar çiftliği) - Çayırbaşı -*Sevinçköy köyleri.
Konya: Akşehir - Cankurtaran - Kundul - Saray - Değirmen - *Ulupınar -*Yeniköy
Konya: Çeltik - *Gökpınar kasabası
Konya: Çumra - *Dinlendik köyü
Konya: Kadınhanı - *Saçıkara - *Örnekköy (Alibey yaylası) köyleri.
Konya: Sarayönü - *Koyunlu - Kuyuluzebir köyleri.
Konya: Tuzlukçu - *Kundullu köyü.
Isparta: Şarkikaraağaç - Gedikli, Senirkent - Akkeçili , Sütçüler- Yeşilyurt köyleri.
Isparta: Şarkikaraağaç - Gedikli, Senirkent - Akkeçili , Sütçüler- Yeşilyurt köyleri.
Ankara: Polatlı - Yağcıoğlu köyü - Yenisanayi mah. civarı
Antalya: Manavgat - Kaymaz - Çakış -Talaş (Ötgünlü) - Bereket - Nigit ve Hocalar,
Taşağıl - Kaymaz köyleri ve Ötgünlü yurdu.
Antalya: Çalkaya (Mandırlar) Pınaralan Mah., Kemerağzı , Karaçalı ,Kurşunlu köyleri
Antalya: Serik - Yenimahalle ve Akçaalan Mah.
Antalya: Döşemealtı, Yağca, Konyaaltı Sarısu Mah.
Adana: Ceyhan - Başdeğirmen köyü - Toprakkale cami mah.
KAYNAK: http://www.honamliyorukleri.org.tr
2. SARIKEÇİLİ YÖRÜKLERİ
Günümüzde Yörüklerin Yaşadığı Bölgeler;
